Cowboys, indianen en bandieten, ze zitten allemaal in dit snelle kaartspel van White Goblin Games. In Santa Fe ga je terug in de tijd naar het Wilde Westen en probeer je in 7 rondes zoveel mogelijk slagen te winnen en punten te verzamelen. Je kunt je medespelers zelfs uitdagen voor een duel om er alsnog met de buit vandoor te kunnen gaan. Is Santa Fe een schot in de roos of net zo treurig als een eenzame cowboy? Je leest het in deze Santa Fe review.
Het verhaal
De sheriff verlaat de oude saloon en de deuren zwaaien krakend achter hem dicht. Op een bijna lege straat staan drie bandieten tegenover elkaar, met hun pistolen op elkaar gericht. De dorpelingen hebben zich verscholen en bekijken de situatie vanuit een veilige plek. Welke bandiet haalt als eerste de trekker over en wint het duel?
60 kaarten
Santa Fe bestaat uit 60 mooi vormgegeven kaarten, de personages op de kaarten lijken regelrecht uit een Western te komen. Het opzetten van het spel is snel gedaan, kaarten schudden, delen en spelen maar.
Sla je slag
Het doel van Santa Fe is om in 7 rondes de meeste punten te scoren en dit doe je door het winnen van slagen. Iedere speler krijgt in een ronde 11 kaarten, alle kaarten hebben een waarde tussen de 1 en 10, in een ronde speelt iedere speler een kaart, de kaart met de laagste waarde wint de slag (dus een 3 wint van een 5). Je krijgt punten voor elke slag die je wint. Sommige kaarten die je in een slag verzameld zijn extra punten waard, óf juist minpunten. Win je de laatste slag van een ronde, dan ontvang je bonuspunten. Heb je in een ronde minder dan 2 slagen gewonnen dan ontvang je minpunten.
Duelleren
Tot zo ver zijn de regels redelijk recht-toe-recht-aan. Complexer wordt het met het duelleren. Naast dat iedere speler in een ronde altijd één “startkaart” moet spelen, kan je ook extra duelkaarten spelen. Dit doe je bijvoorbeeld wanneer je weet dat je met jouw startkaart de slag niet zult winnen. Op het moment dat een speler duelkaarten speelt dan vervallen de waardes van alle startkaarten en telt alleen nog de waarde van de duelkaarten. Alle kaarten in het spel (m.u.v. kaarten met de waarde 10) kunnen duelkaarten worden, mits ze dezelfde kaarten zijn. Je kunt dus een duel starten met bijvoorbeeld 2 zevens. Alle spelers mogen vervolgens beurtelings bepalen of ze meegaan in het duel. Ga je niet mee in het duel dan heb je bij voorbaat de slag verloren. Je kunt alleen meegaan in het duel door sterkere duelkaarten spelen. Dit doe je door evenveel kaarten te spelen met een lagere waarde, óf een nieuwe set duelkaarten bestaande uit één kaart meer. Dus in dit voorbeeld speel je dan bijvoorbeeld 2 zessen, óf bijvoorbeeld 3 achten. Dit gaat net zolang door tot niemand meer sterkere duelkaarten kan spelen, de winnaar van de slag is degene met de sterkste kaarten. Het kan dus voorkomen dat tijdens het duelleren er in een keer vijf kaarten gespeeld zijn door de winnaar, terwijl een andere speler (die niet mee gedaan heeft aan het duel) er maar één kaart gespeeld heeft. Alle spelers die minder kaarten gespeeld hebben moeten dit verschil bijleggen met de kaarten uit hun hand. De winnaar ontvangt vervolgens alle kaarten. Tijdens een duel kunnen de kaarten dus in een keer heel rap gaan.
Zijn alle 11 de kaarten gespeeld dan is de ronde afgelopen en worden de punten geteld. Vervolgens worden alle kaarten weer geschud en gedeeld en start de volgende ronde. Na 7 rondes worden alle punten van alle rondes bij elkaar opgeteld en is de winnaar bekend.
De volledige spelregels van Santa Fe passen op een A4’tje. De regels zijn niet heel complex, maar ook niet super eenvoudig. De eerste keer heb ik de spelregels een paar keer goed door moeten lezen om te begrijpen wat er precies bedoeld werd. Het spel aan nieuwe spelers uitleggen kan voor verwarring zorgen door de hoeveelheid aan verschillende regels, gelukkig wordt het spel al snel duidelijk zodra je eenmaal aan het spelen bent. Ik ben de eerste keer een klein half uurtje bezig geweest totdat ik de spelregels begreep.
Do you feel lucky, punk?
Waar ik in Santa Fe moeite mee heb is het hele concept van duelleren. In theorie is het best een aardig spelmechaniek wat goed binnen het Wilde Westen thema past. In de praktijk komt het er op neer dat het spel draait om het geluk hebben dat je zoveel mogelijk kaarten van dezelfde waardes hebt zodat je duels kunt winnen. Kun je niet meedoen met een duel dan heb je die slag bij voorbaat al verloren en moet je als het tegenzit veel extra kaarten uit je hand afgeven waardoor je hele strategie in duigen valt.
Niet zoals poker
In beginsel duurt een ronde 11 beurten, iedere speler heeft 11 kaarten en speelt elke beurt een kaart en de kaart met de laagste waarde wint de slag. Op deze manier heb je 11 kansen om een slag te winnen. Maar wanneer er een duel plaatsvindt komen er tenminste 2 extra kaarten per speler in het spel, hierdoor telt die beurt in een keer voor 3 slagen. Maar een duel kan al snel oplopen zodat er 5 extra kaarten gespeeld worden, de beurt geldt dan ineens voor 6 slagen. Op die manier kan een speler in één beurt bijna de hele ronde naar zich toe trekken. En dit alleen gebaseerd op het geluk dat iemand heeft door 5 dezelfde kaarten gedeeld te krijgen. Voor mij haalt dit de balans uit het spel en maakte het minder leuk om te spelen. Ik had graag een spelmechaniek gezien waarmee het niet meedoen aan een duel beloond, in plaats van bij voorbaat afgestraft wordt. Net zoals dat je bij poker ook niet extra fiches kwijt bent op het moment dat je past.
Lekker gevoel
Eerlijk is eerlijk, win je een duel dan is het wel een lekker gevoel om in een keer zoveel kaarten en dus punten te scoren. Daarbij verlopen de beurten in Santa Fe lekker vlot, je hoeft niet lang te wachten om weer in actie te mogen komen. Ook bevat het spel drie extra kaarten om variatie in het spel te kunnen brengen.
Wel tactiek maar meer geluk
Ondanks dat Santa Fe wel degelijk tactische mogelijkheden biedt, (bijvoorbeeld: aan het begin van een ronde mag je één kaart uit je hand doorgeven, de sheriff bepaalt aan het begin van de ronde of deze ronde alle punten worden verdubbeld of niet en sommige kaarten krijgen een andere waarde in de laatste slag van een beurt) leunt het spel voor het grootste deel op geluk. De interactie tussen spelers is erg groot, je speelt echt tegen elkaar. Elkaar tegenwerken met kaarten doe je niet echt, je probeert vooral de sterkste kaarten te spelen.
Een spel duurt ongeveer een half uur en is geschikt voor spelers vanaf 10 jaar. Je kunt Santa Fe spelen met 3 tot 5 spelers. Ik vind het spel even leuk met 3, 4 of 5 spelers. Hoe meer spelers er meedoen hoe uitdagender het spel wordt omdat je meer tegenstanders hebt. Maar wanneer er minder spelers meedoen zitten niet alle kaarten in het spel en weet je dus niet zeker of iemand een bepaalde kaart achter de hand houdt of niet, dit zorgt voor een andere dynamiek.
Conclusie
Santa Fe is wat mij betreft geen schot in de roos, maar is ook weer niet heel treurig, het zit er een beetje tussenin. Dit slagenspel speelt lekker vlot, duurt niet te lang en de regels zijn niet te complex. Maar het spelmechaniek van het duelleren zorgt voor een disbalans. Voor ervaren spelers leunt Santa Fe teveel op geluk en biedt het te weinig uitdaging, maar voor gezinnen met kinderen die van het Wilde Westen houden kan dit spel best vermakelijk zijn.
