Ik was echt stomverbaasd toen, tijdens de geschiedenisles op de middelbare school, verteld werd dat Hitler democratisch aan de macht was gekomen. Ik kon niet bevatten hoe mensen ooit op zo’n slecht persoon zouden kunnen stemmen. Naarmate de jaren vorderde en mijn kennis van de wereld en de politiek toenam, begreep ik steeds beter dat vrede en gelijkheid niet iets vanzelfsprekends is, maar een fragiel concept dat met zorg bewaakt en beschermd moet worden. In Secret Hitler is het de taak aan de liberalen om hun idealen in leven te houden en die van Hitler juist te beëindigen. De fascisten proberen ondertussen aan de macht te komen en ontzien niets of niemand om dat doel te bereiken. Hoe dit allemaal precies zit, lees je in deze Secret Hitler review.
Het verhaal
Het jaar is 1932. De plaats is Duitsland voor de Tweede Wereldoorlog. In Secret Hitler zijn de spelers Duitse politici die proberen een fragiele liberale regering bijeen te houden en de opkomende stroom van het fascisme te stoppen. Pas echter op – er zijn geheime fascisten onder jullie, en één speler is Secret Hitler.
(Nog) geen Nazi’s
Het spel speelt zich dus af in pre-Nazi Duitsland. Ondanks de naam van het spel, komt de Tweede Wereldoorlog of het nazisme verder niet terug in het spelmateriaal. In Secret Hitler wordt de naamgever dus op geen enkele manier verheerlijkt. Het thema bevat echter wel een diepere laag, het laat zien dat macht een dunne scheidslijn heeft tussen het ‘goede’ en het ‘foute’. ‘Foute’ wetgeving kan bepaalde problemen oplossen of voordelen geven. Tegelijkertijd kan het de overheid meer macht en controle geven. Ook illustreert het spel dat, net als in de echte wereld, er politici zijn die alles bij elkaar liegen en precies datgene zeggen dat hun achterban wil horen. Alles is geoorloofd om maar aan de macht te komen om dan langzamerhand je ware agenda te ontvouwen. Voor spelers met historisch besef en een interesse in politiek, geeft Secret Hitler een extra dimensie om nog meer op te kunnen gaan in het spel. Naast de naam en het thema van het spel, valt de langwerpige doos met het retro design direct op. Geen nazi-symbolen, maar wel een ontwerp dat doet denken aan de politieke spelletjes in de jaren 30 van Duitsland. De slang en het doodshoofd in het midden van het deksel illustreren treffend waar het in Secret Hitler om draait.
Wie is Hitler?
Secret Hitler bestaat uit 17 tegels, 32 kaarten, 3 speelborden, 2 naamborden, 10 enveloppen en een voortgangmarker en is met 5 minuten opgezet. Afhankelijk van het aantal spelers, leg je de juiste borden met de voortgangsmarker op tafel en stel je setjes kaarten samen en doet ieder setje in een envelop, iedere speler krijgt willekeurig een envelop met daarin één kaart of hij of zij een liberaal of fascist is en één kaart of hij of zij Secret Hitler is. Uiteraard kunnen alleen Fascisten Hitler zijn. Daarnaast krijgt iedere speler een ‘Ja’ en ‘Nein’ stemkaart. De policy-tegels bestaan uit 6 liberale en 11 Fascistische tegels, deze schud je en leg je als trekstapel naast het bord. Zodra al het spelmateriaal op tafel ligt en de rollen zijn toebedeeld, sluit iedereen de ogen. De fascisten mogen hierna de ogen openen zodat zij van elkaar weten wie ze zijn, alleen Hitler houdt de ogen gesloten maar steekt wel zijn of haar duim omhoog. Hierdoor weten de andere fascisten wel wie Hitler is, maar weet Hitler niet wie de andere fascisten zijn. De liberalen weten bij aanvang van het spel dus van niemand welke rol hij of zij heeft. Hierna opent iedereen weer de ogen en kan het spel beginnen.
Liberalen tegen de fascisten
Iedere speler hoort dus bij óf de liberalen óf bij de fascisten. Afhankelijk van het aantal spelers zijn er 1 t/m 4 fascisten in het spel, maar de liberalen zijn altijd in de meerderheid. De fascisten hebben weer het voordeel dat zij van elkaar weten wie ze zijn, met uitzondering van de speler dit Hitler is. De liberalen winnen het spel zodra er 5 liberale policies zijn geactiveerd óf wanneer Hitler is vermoord. De fascisten winnen zodra er 6 fascistische policies zijn geactiveerd óf wanneer Hitler tot kanselier wordt gekozen vanaf het moment dat er tenminste 3 fascistische policies zijn geactiveerd.
Iedere ronde is er één speler de president, de eerste ronde wordt deze willekeurig bepaald, daarna schuift deze titel met de klok mee telkens een plaatsje op. De president doet een voorstel voor welke speler hij of zij graag kanselier wil maken. Hierna stemmen alle spelers of zij het hier mee eens of oneens zijn. Is de meerderheid het eens, dan zijn deze spelers de president en kanselier en bepalen zij welke policy er geactiveerd wordt. Is er geen meerderheid eens met het voorstel, dan schuift de president een plekje op en doet de nieuwe president opnieuw een voorstel waarover gestemd wordt. Als er na 3 keer achter elkaar geen meerderheid voor stemt, wordt de bovenste policy op de stapel automatisch actief.
Als er een meerderheid voor stemt, dan pakt de president drie policies van de trekstapel, hij of zij bekijkt deze, legt er één gesloten af en geeft de resterende twee policies door aan de kanselier. De kanselier bekijkt de twee policies en kiest er één om te activeren, de andere wordt gesloten afgelegd. De policies kunnen óf liberaal zijn óf fascistisch, maar omdat er meer fascistische policies in het spel zitten, is de kans daarop groter. Wanneer er een fascistische policy geactiveerd wordt, kan het zo zijn dat de kanselier twee fascistische policies van de president heeft gekregen, en de kanselier dus geen andere keuze had. Maar het kan ook zo zijn dat de kanselier expres een liberale policy heeft afgelegd en bewust voor de fascistische policy heeft gekozen. De hele tafel mag hierna met elkaar in discussie gaan over wat er is gebeurd. De fascisten zullen hierbij liegen en bedriegen, want zij hebben er alle baat bij om zo liberaal mogelijk over te komen, dit geldt specifiek voor de speler die Hitler is, om zo alle verdenkingen te voorkomen. De president weet altijd welke policies hij of zij heeft doorgegeven aan de kanselier en krijgt zo dus informatie over de kanselier of diegene liegt of niet.
Wanneer er een liberale policy wordt gekozen, gebeurt hierna verder niets. Alleen zodra er een vijfde liberale policy wordt gekozen eindigt het spel en hebben de liberalen gewonnen. Wanneer er een Fascistische policy wordt gekozen, krijgt de huidige president een speciale actie die direct uitgevoerd moet worden. De actie kan bestaan uit het bekijken van de kaart van een speler om te zien bij welke partij de speler hoort, tot het vermoorden van een andere speler. Het kan dus voor liberale spelers toch heel gunstig zijn om een fascistische policy te kiezen om zo een speciale actie te mogen uitvoeren en meer informatie te bemachtigen. Op deze manier wordt er doorgespeeld tot één van beide teams heeft gewonnen.
De volledige uitleg lees je in de spelregels van Secret Hitler. Deze zijn in het Engels en bestaan uit 7 bladzijdes. Ze hebben mij ongeveer een kwartier gekost om door te nemen voordat ik aan het eerste potje begon.
There’s no I in team
Ben je een kei in liegen, bedriegen en manipuleren dan ben je een geduchte tegenstander als fascist in Secret Hitler. Ben je daarentegen goed in het lezen van mensen en deduceren, dan ben je een goede liberaal in dit spel. In welk team je ook zit, in je eentje red je het niet, je zult dus goed moeten samenwerken. Je probeert echt sámen met je teamleden het andere team te verslaan, ook al weet je vaak niet (zeker) wie er nou echt bij jouw team hoort. Geluk speelt een kleine rol in dit spel, je kunt geluk hebben dat je per ongeluk de juiste persoon vermoord, maar veel meer dan dat ook niet. Omdat in ieder spel de rollen weer anders zijn verdeeld en ieder spel weer een andere dynamiek ontstaat (want je beste vriend kan ineens je grootste vijand zijn) blijft Secret Hitler leuk om te spelen. Het is natuurlijk wel zo dat als je maar genoeg potjes met dezelfde personen speelt, je gedrag kunt gaan herkennen dat bij een specifieke rol hoort. Aan de andere kant kan iemand ook weten dat jij dat herkent en gaat daarom juist expres bepaald gedrag vertonen waardoor jij denkt dat iemand een bepaalde rol heeft terwijl dat niet zo is. Als je eenmaal zo begint de denken verdwijn je al vlug in de rabbit hole van psychologische spelletjes, wat mede dit spel ook zo interessant maakt.
Verzamel al je vrienden
Je speelt Secret Hitler met 5 t/m 10 personen, een potje duurt zo’n drie kwartier en het spel is geschikt vanaf 16 jaar. Ik vind zelf het spel echt merkbaar leuker spelen vanaf 7 personen, eigenlijk hoe meer spelers hoe beter. Meer spelers betekent meer concurrentie en dynamiek. Het spel wordt dan ook uitdagender omdat je meer spelers hebt om informatie over te verzamelen in hetzelfde aantal beurten. Daarbij komt dat in een spel met 5 en 6 spelers, Hitler wel weet wie de andere fascist is. Het spel is dan nog steeds prima om te spelen, maar wat mij betreft merkbaar minder leuk dan bij 7 of meer spelers. Daarnaast is Secret Hitler echt een party spel, je bent lekker interactief bezig met elkaar. Het plezier is het grootste wanner iedereen lekker in zijn of haar rol zit. Ben je als fascist niet zo goed in liegen, dan val je dit keer misschien snel door de mand. Maar wanneer je in een volgend spel een liberaal bent, dan ben je al vlug de betrouwbare partner die graag als kanselier wordt verkozen. Op deze manier blijft het spel toch leuk voor iedereen.
Conclusie
Secret Hitler is het best te omschrijven als een samensmelting van De Weerwolven van Wakkerdam en De Mol / The Resistance. Maar wel een smelting die wat mij betreft zeer goed uitpakt. Er is namelijk geen verteller nodig, dus iedereen speelt ook daadwerkelijk mee. En (bijna) iedere speler blijft ook het hele spel meespelen. Er kunnen maximaal 2 worden vermoord, maar dit is pas tegen het einde van het spel. Als je bijvoorbeeld bij Weerwolven pech hebt, dan lig je de eerste ronde er al uit en heb je daarna de rest van het spel niets meer te doen.
Daarnaast vind ik de balans tussen de liberalen en fascisten ook erg goed. Het is voor beide teams even lastig om het spel te winnen, de doorslag tussen winst en verlies zit hem vaak in kleine dingen, zeker wanneer iedereen zijn of haar rol goed speelt.
Het thema van het spel vind ik ook erg goed gekozen en past uitstekend bij het spel. Daarbij gaat het spel niet om Nazi’s of de Tweede Wereldoorlog, maar ligt de nadruk op de politieke spelletjes die gespeeld worden om aan de macht te komen. Hitler is hierin een zeer tot de verbeelding sprekend figuur, maar het had net zo goed iedere andere willekeurige politiek historisch figuur kunnen zijn.
Kortom, zoek je een zeer goed partyspel met een interessant thema, waarbij iedere speler betrokken blijft en leuk blijft om vaker te spelen? Haal dan zeker Secret Hitler in huis!
